Ngoại ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng trong đời sống xã hội, là công cụ hữu hiệu giúp chúng ta giao tiếp, làm việc và tham gia trực tiếp vào các hoạt động mang tính quốc tế, là chìa khóa mở mọi cánh cửa kiến thức và công nghệ của nhân loại, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế hiện nay, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức phải làm việc trong môi trường quốc tế.

       Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ có lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, lối sống giản dị, gương mẫu, có ý thức tổ chức kỷ luật, luôn tu dưỡng, rèn luyện, có trình độ chuyên môn cao đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, có khả năng làm việc với các đối tác quốc tế, đọc và hiểu các tài liệu tiếng nước ngoài.

        Nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy và học Ngoại ngữ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1400/QĐ-TTg ngày 30 tháng 9 năm 2008 phê duyệt Đề án "Dạy và học Ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 – 2020". Sau đó, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 2080/QĐ-TTg ngày 22 tháng 12 năm 2017 phê duyệt, điều chỉnh, bổ sung Đề án dạy và học Ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017-2025, trong đó xác định đến năm 2025, phấn đấu hoàn thành việc xây dựng các chương trình bồi dưỡng năng lực Ngoại ngữ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, ưu tiên các chương trình tự bồi dưỡng; tổ chức bồi dưỡng năng lực Ngoại ngữ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Tuy nhiên, hiện nay đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ, đủ năng lực làm việc trong môi trường hội nhập quốc tế còn ít, đại đa số cán bộ, công chức chưa đủ năng lực Ngoại ngữ để làm việc trong môi trường hội nhập.

        Để nâng cao trình độ Ngoại ngữ đối với cán bộ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cấp thiết trong thời gian tới, có khả năng tự giao tiếp, tự nghiên cứu tài liệu bằng tiếng nước ngoài ở nhiều lĩnh vực chuyên môn khác nhau, cần thực hiện tốt các giải pháp sau:

        Một là, xây dựng, ban hành hệ thống chính sách, văn bản pháp luật, chiến lược, kế hoạch đồng bộ về bồi dưỡng, sử dụng Ngoại ngữ cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, trong đó quy định cụ thể tiêu chuẩn, trình độ Ngoại ngữ với từng chức danh cán bộ. Yêu cầu về tiêu chuẩn, trình Ngoại ngữ đối với đội ngũ cán bộ cấp chiến lược phải ở mức thông hiểu ít nhất 01 Ngoại ngữ thông dụng (sử dụng thành thạo cả 04 kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết), độc lập trong giao tiếp, nghiên cứu ở nhiều lĩnh vực chuyên môn khác nhau.

        Hai là, xây dựng mô hình bồi dưỡng Ngoại ngữ phù hợp với đội ngũ lãnh đạo, quản lý các cấp, trong đó cần đa dạng hóa các loại hình bồi dưỡng; cơ chế bồi dưỡng linh hoạt, tạo điều kiện cho cán bộ tham gia bồi dưỡng có hiệu quả; nội dung bồi dưỡng không chỉ đáp ứng yêu cầu giao tiếp mà còn phù hợp với tiêu chuẩn chức danh, vị trí lãnh đạo, quản lý, đáp ứng yêu cầu công vụ và yêu cầu làm việc trong môi trường quốc tế; giảng viên không chỉ giỏi Ngoại ngữ, mà còn là người có kinh nghiệm, có kiến thức chuyên sâu về ngành, lĩnh vực được giao giảng dạy, có phương pháp truyền thụ phát triển khả năng tư duy, tính độc lập, tự chủ của người học; tăng cường, hiện đại hóa các trang thiết bị phục vụ cho hoạt động bồi dưỡng Ngoại ngữ.

        Ba là, xây dựng môi trường học tập Ngoại ngữ tại các cơ quan, đơn vị thông qua đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, cán bộ cấp chiến lược có thể tham gia các khóa học Ngoại ngữ trực tuyến. Các khóa học này cần phải được xây dựng có khả năng tương tác cao, thuận lợi cho việc học Ngoại ngữ hàng ngày của cán bộ cấp chiến lược.

        Bốn là, có quy định, quy chế về sử dụng Ngoại ngữ thường xuyên tại các cơ quan, đơn vị để cán bộ cấp chiến lược có điều kiện phát triển khả năng tư duy về ngôn ngữ. Trong đó, cán bộ cấp chiến lược buộc phải sử dụng Ngoại ngữ như ngôn ngữ thông dụng thứ hai trong các lĩnh vực làm việc như giao dịch thương mại, luật pháp, khoa học và hội nhập quốc tế.

        Năm là, tăng cường hợp tác quốc tế về đào tạo chuyên môn sâu cho đội ngũ cán bộ cấp chiến lược và dự nguồn cấp chiến lược ở nước ngoài nhằm nâng cao năng lực giao tiếp bằng Ngoại ngữ cho cán bộ cấp chiến lược.

        Sáu là, xây dựng cơ chế khuyến khích đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, đặc biệt là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược tích cực, chủ động tham gia các chương trình bồi dưỡng Ngoại ngữ; thường xuyên học tập, tự nâng cao trình độ, năng lực Ngoại ngữ; cố gắng thích nghi với khả năng tư duy bằng Ngoại ngữ trong các hoạt động công vụ để không ngừng nâng cao năng lực và khả năng thích ứng với môi trường làm việc quốc tế.

        Bồi dưỡng, nâng cao trình độ Ngoại ngữ cho đội ngũ cán bộ cấp chiến lược sẽ góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; đáp ứng tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm, khung năng lực theo quy định và đủ khả năng làm việc trong môi trường quốc tế, góp phần đưa Việt Nam vững bước trên con đường hội nhập và phát triển./.

Tài liệu tham khảo:

1. Bộ Nội vụ (2019), Đề án về Chương trình quốc gia về học tập Ngoại ngữ cho cán bộ, công chức các cấp.

2. Thủ tướng Chính phủ (2019) Quyết định số 1659/QĐ-TTg ngày 19/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Chương trình quốc gia về học tập Ngoại ngữ cho cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2019-2030”.